วันหยุดโรงเรียนอาจเป็นช่วงเวลาพิเศษสำหรับครอบครัวใหญ่ที่มารวมตัวกัน เด็กอาจเห็นปู่ย่าตายายที่งานสังสรรค์ตามฤดูกาลหรือเป็นส่วนหนึ่งของการจัดการดูแลเด็กเพื่อช่วยพ่อแม่ทำงาน งานวิจัยใหม่ชี้ว่าชีววิทยา สิ่งแวดล้อม และอาหารที่แบ่งปันมีส่วนทำให้เด็กมีสุขภาพที่ดีในอนาคต จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลกเด็กอายุต่ำกว่า 5 ขวบ 39 ล้านคนมีน้ำหนักเกิน เด็กและ วัยรุ่นชาวออสเตรเลียประมาณ 25% มีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วน
พ่อแม่มีส่วนทำให้ลูกหลานมีความเสี่ยงเป็นโรคอ้วนได้อย่างไร
แต่ความเชื่อมโยงระหว่างปู่ย่าตายายกับลูกหลานยังไม่ชัดเจนนัก การทบทวนการศึกษาอย่างเป็นระบบของเราที่เกี่ยวข้องกับผู้คนมากกว่า 200,000 คนทั่วโลกยืนยันว่าโรคอ้วนถ่ายทอดในครอบครัวหลายรุ่น เรายังต้องหาสาเหตุและวิธีที่จะทำลายวงจรนี้
โรคอ้วนในเด็กและวัยรุ่นมีความสัมพันธ์กับการพัฒนาปัญหาสุขภาพ สิ่งเหล่านี้รวมถึงความดันโลหิตสูง ความไม่สมดุลของคอเลสเตอรอล การดื้อต่ออินซูลิน โรคเบาหวาน การเร่งการเจริญเติบโตและวุฒิภาวะ ปัญหาเกี่ยวกับกระดูก ปัญหาทางจิตสังคม ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของโรคหัวใจและการเสียชีวิตก่อนวัยอันควร
เราตรวจสอบหลักฐานทั่วโลกในปัจจุบันเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างปู่ย่าตายายที่มีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วนกับสถานะน้ำหนักที่ดีต่อสุขภาพของลูกหลาน เราพิจารณาการศึกษา 25 ชิ้นที่เกี่ยวข้องกับผู้คน 238,771 คนจาก 17 ประเทศ ข้อมูลที่รวมกันยืนยันว่าโรคอ้วนส่งต่อกันหลายรุ่น ไม่ใช่แค่จากพ่อแม่สู่ลูก แต่จากปู่ย่าตายายสู่หลานด้วย
เราพบว่าเด็กที่ปู่ย่าตายายอ้วนหรือน้ำหนักเกินมีโอกาสเป็นโรคอ้วนหรือน้ำหนักเกินเกือบสองเท่าเมื่อเทียบกับเด็กที่ปู่ย่าตายายมีน้ำหนัก “ปกติ”
จำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมว่าสถานะโรคอ้วนของเด็กได้รับอิทธิพลจากปู่ย่าตายายอย่างไร แต่มีความเป็นไปได้สองทางในการทำงาน อิทธิพลอาจเป็นทางอ้อมผ่านยีนของพ่อแม่หรือเกิดขึ้นโดยตรงผ่านบทบาทของปู่ย่าตายายในการเลี้ยงดูลูก เริ่มจากปัจจัยทางชีววิทยากันก่อน ทั้งเซลล์ไข่และสเปิร์มมีโมเลกุลที่ตอบสนองต่อการได้รับสารอาหารของพ่อแม่ ซึ่งหมายความว่าลักษณะที่ไวต่อการเพิ่มของน้ำ
หนักสูงสามารถส่งต่อจากปู่ย่าตายายไปยังพ่อแม่และลูกหลานได้
และหลักฐานแสดงให้เห็นว่าพันธุกรรม ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม วิถีชีวิต และนิสัยการกิน ล้วนมีบทบาทสำคัญในการโน้มน้าวบุคคลให้เป็นโรคอ้วน
สิ่งที่เรากินและเลี้ยงสมาชิกในครอบครัวของเราสามารถนำไปสู่การแสดงออกของลักษณะทางพันธุกรรมบางอย่าง (คำที่เรียกว่า epigenetics) ซึ่งสามารถถ่ายทอดไปยังรุ่นต่อ ๆ ไป เนื่องจากปัจจัยทางครอบครัว พันธุกรรม และสิ่งแวดล้อมที่ใช้ร่วมกัน โรคอ้วนมีแนวโน้มที่จะรวมกันภายในครอบครัวที่ใกล้ชิด และการศึกษาได้รายงานอย่างต่อเนื่องถึงการแพร่เชื้อของโรคอ้วนจากรุ่นพ่อแม่สู่รุ่นลูก
การบริโภคอาหารยังส่งผลต่อสุขภาพและชีววิทยาในหลายชั่วอายุคน ในสวีเดนการศึกษาหนึ่งรายงานว่า อาหารที่เพียงพอสำหรับปู่ย่าตายายเมื่ออายุ 10 ปีช่วยลดโรคหัวใจและเบาหวาน และทำให้ลูกหลานมีอายุยืนยาวขึ้น
ดังนั้น สถานะน้ำหนักของปู่ย่าตายายและการเลือกว่าจะกินอะไรและปริมาณเท่าใดในบ้านของพวกเขาอาจมีอิทธิพลต่อน้ำหนักของหลานโดยตรงหรือผ่านทางพ่อแม่ของเด็ก อิทธิพลเหล่านี้อาจมีนัยสำคัญมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับบทบาทของปู่ย่าตายายในฐานะผู้ดูแลหลักหรือในการจัดเตรียมที่อยู่อาศัยร่วมกัน จากการสำรวจ ผู้สูงอายุของออสเตรเลียเมื่อเร็วๆ นี้ ปู่ย่าตายายชาวออสเตรเลีย 1 ใน 4 คนให้การดูแลเบื้องต้นแก่ลูกหลาน
บทบาทของปู่ย่าตายายในฐานะผู้ดูแลส่งผลกระทบอย่างมากต่อความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการกินที่ดีต่อสุขภาพของเด็ก สิ่งนี้อาจพบเห็นได้ในมื้ออาหารร่วมกัน สูตรอาหารที่สืบทอดกัน หรือขนมพิเศษสำหรับคนที่คุณรัก นิสัยดังกล่าวสามารถเพิ่มความเสี่ยงโรคอ้วนในเด็กได้ ซึ่งอยู่เหนือปัจจัยทางพันธุกรรม
การวิจัยของเราแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการรวมปู่ย่าตายายไว้ในกลยุทธ์การป้องกันโรคอ้วน นอกจากพ่อแม่แล้ว ปู่ย่าตายายยังสามารถให้คำแนะนำเกี่ยวกับการให้อาหารอย่างมีความรับผิดชอบ ตระหนักถึงความหิวและความอิ่ม กำหนดขีดจำกัด เสนออาหารเพื่อสุขภาพ และใช้การสัมผัสซ้ำๆ เพื่อส่งเสริมการยอมรับ พวกเขาสามารถช่วยส่งเสริมการออกกำลังกายเป็นประจำและกีดกันการบังคับป้อนอาหารลูกหลานของพวกเขา
แม้ว่าการศึกษาของเราจะแสดงให้เห็นความเชื่อมโยงหลายชั่วอายุคนในการแพร่เชื้อของโรคอ้วน แต่หลักฐานส่วนใหญ่ที่มีอยู่มาจากประเทศที่มีรายได้สูง ซึ่งส่วนใหญ่คืออเมริกาและประเทศในยุโรป การศึกษาเพิ่มเติม โดยเฉพาะจากประเทศที่มีรายได้น้อยจะเป็นประโยชน์
จำเป็นต้องมีการตรวจสอบเพิ่มเติมเกี่ยวกับผลกระทบของปู่ย่าตายายต่อความอ้วนของลูกหลานในเชื้อชาติและชาติพันธุ์ต่างๆ ปู่ย่าตายายมีบทบาททางสังคมและวัฒนธรรมที่หลากหลายในการเลี้ยงดูลูกหลานทั่วโลก ข้อมูลเพิ่มเติมสามารถช่วยออกแบบโปรแกรมป้องกันโรคอ้วนที่มีประสิทธิภาพซึ่งตระหนักถึงความสำคัญที่สำคัญยิ่งของปู่ย่าตายาย
